အင်္ဂလိပ်နာမည်များနှင့်ဆိုင်သော သိမှတ်ဖွယ်ရာများ



အင်္ဂလိပ်နာမည်များနှင့်ဆိုင်သော သိမှတ်ဖွယ်ရာများျမန္မာနာမည္မွာ မ်ိဳးရိုးနာမည္၊ မိဘနာမည္ စသည္ျဖင့္ အခ်ိဳ႕နာမည္မ်ားမွာ ထည့္ေလ့ရွိေသာ္လည္းဘဲ First name တို႕Last name တို႕စသည့္ သေဘာမ်ိဳးေတာ့ မွည့္ေလ့ မရွိၾကပါဘူး။ မ်ားေသာအားျဖင့္ နာမည္တစ္လံုးသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ form ေတြျဖည့္တဲ့အခါ First name၊ Last name ေတြေနရာမွာ ျဖည့္စြက္ရတဲ့အခါ ဘယ္လိုျဖည့္ရမယ္ဆိုတာ ဇေဝဇဝါ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
  • မိမိနာမည္တစ္လံုးတည္း (စာလံုးေပါင္း ခြဲေပါင္းတယ္ ဆိုေပမဲ့) ျဖစ္တာေၾကာင့္ First name သို႔မဟုတ္ Last name မွာ ျဖည့္လိုက္ရင္ အလုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ online form မ်ားျဖည့္ရင္ေတာ့ First name ေရာ Last name ပါ compulsory လုပ္ထားေတာ့ မိမိနာမည္ကို (တစ္လံုးတည္း ျဖစ္ပါလ်ွက္နဲ႔) ခြဲျပီး ျဖည့္လိုက္ရတာမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီအခါမ်ိဳးမွာေတာ့ system က Last name ေတြနဲ႔ နာမည္ေတြကို အကၡရာ အစဥ္လိုက္ စီလိုက္တဲ့အခါ ကိုယ့္နာမည္က ေခါက္ခ်ိဳးၾကီး ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ေအာင္ေဇာ္ ဆိုတဲ့နာမည္ကို First name မွာ Aung, Last name မွာ Zaw လိုု႔ုျဖည့္လိုက္ပါက system က zaw ကို Last name အေနနဲ႔ သတ္မွတ္ျပီး နာမည္စာရင္း ထြက္လာရင္ Zaw Aung ဆိုျပီး ထြက္လာပါတယ္။ ဒါကေတာ့ နာမည္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ နိဒါန္းဥပမာတစ္ခုပါ။ ဒီေဆာင္းပါးရ့ဲ ရည္ရြယ္ခ်က္က အဂၤလိပ္ နာမည္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ားကုိ ေလ့လာသူမ်ားအတြက္ ဗဟုသုတရေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

    အဂၤလိပ္စကားေျပာတဲ့ နိုင္ငံက လူေတြရဲ့ နာမည္မွာ First name, Middle name, Surname ဆိုျပီး ရွိၾကပါတယ္။ First name ဆိုတာက မိဘက မွည့္ေပးတဲ့ ကိုယ္ပိုင္အမည္ျဖစ္ျပီး Surname ကေတာ့ မိဘတစ္ဦးဦး သို႔မဟုတ္ မ်ိဳးရိုးအမည္ ျဖစ္ပါတယ္။ Middle name ကလည္း ကိုယ္ပိုင္အမည္ ျဖစ္ေလ့ရွိျပီး သံုးႏႈန္းတဲ့အခါမွာေတာ့ အျပည့္မဟုတ္ဘဲ အတိုေကာက္ (initial) ကိုပဲ သံုးပါတယ္။

    ဥပမာ - John F. Kennedy

    ခရစ္ယာန္ေတြကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အမည္ကို Christian name လုိ႔ေခၚၾကပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ First name တို႔ Fore name နဲ႔ အတူတူဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္တုန္းက အမ်ိဳးသမီးေတြက အိမ္ေထာင္က်တဲ့အခါ မိမိအမ်ိဳးသားရဲ့ Surname ေခၚ မ်ဳိးရိုးနာမည္ကို မိမိရဲ့ နာမည္ေနာက္မွာ တြဲျပီး သံုးၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုေခတ္မွာ တစ္ခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အိမ္ေထာင္က်ျပီးေသာ္လည္း မိမိနာမည္ကိုဘဲ ဆက္သံုးတာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

အတိုေကာက္ (short forms)

အခ်ဳိ႕ေတြကေတာ့ သူတို႔ရဲ့ first name ကို အတိုေကာက္ေခၚေလ့ ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စကားေျပာတဲ့အခါ သံုးၾကပါတယ္။ နာမည္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း အတိုေကာက္ေတြ ရွိပါတယ္။

ဥပမာ - James ဆိုတဲ့ နာမည္ကို ‘Jim’

Jonathan ဆိုရင္ ‘John’ သို႔မဟုတ္ ‘Johnny’ စသည္ျဖင့္ေပါ့။

နာမည္ေျပာင္ (nick name)

အခ်ိဳ႕လည္း နာမည္ပိုင္ရွင္ရဲ့ ရုပ္ရည္၊ ပံုပန္းသ႑န္ကို လုိက္ျပီး ရင္းနွွီးသူ၊ သူငယ္ခ်င္း အေပါင္းအသင္းေတြက နာမည္ေျပာင္ေတြ ေပးတတ္ပါတယ္။ ျမန္မာ နာမည္ေတြမွာလည္း နာမည္ေျပာင္ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ ဥပမာ - အရပ္ရွည္သူကို ‘အရွည္ၾကီး’ လို႔ အမည္ ေပးသလိုမ်ိဳးေပါ့။ အဂၤလိပ္မွာ အရပ္ရွည္သူကို Lofty (အရွည္ၾကီး) လို႔ ေခၚပါတယ္။ နာမည္ေျပာင္ကို မ်ားေသာအားျဖင့္ ခ်စ္စနိုး မွည့္ေခၚၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်ိဳ႕ေသာ နာမည္ေျပာင္ေတြက ေလွွာင္ေျပာင္တဲ့ သေဘာနဲ႔ ေခၚတာမို႔လို႔ တစ္ပါးသူကို နွိမ့္ခ်ေလွာင္ေျပာင္ရာ ေရာက္ရင္ မသံုးသင့္ပါဘူး။ ဥပမာ - Fatso (ဖက္တီး / ဝက္ၾကီး) ျပီးေတာ့ ေပါက္ေခါ တို႕ ေျပာင္ၾကီး စသည္တို႔ေပါ့ေနာ္။

စာလံုးေပါင္း (spelling)

နာမည္စာလံုးေပါင္းရင္ ပထမစာလံုး (letter) ကို capital letter နဲ႔ ေရးရတယ္။ ဥပမာ - John Bacon , Jenny , Smith စသည္ျဖင့္ေပါ့။ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ အဂၤလိပ္နာမည္ေတြမွာ Mac, Mc တို႔ O’ တို႔နဲ႔ စတဲ့ နာမည္ေတြရွိတဲ့အခါ အဲ့ဒါေတြနဲ႔ ကပ္လ်ွက္ နာမည္စကားလံုးကလည္း capital letter နဲ႔ ျဖစ္ရမည္။

ဥပမာ- Mac Donald , O’Brian စသည္ျဖင့္ေပါ့။

ျဗိတိနိုင္ငံမွာ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ သူေတြရဲ့ Surname ေတြက နာမည္ ၂ လံုးကို hyphen (-) နဲ႔ ေပါင္းျပီး သို႔မဟုတ္ ခြဲျခားျပီး စာလံုးေပါင္း ေရးေလ့ရွိပါတယ္။ ဥပမာ -

John Heath-Stubbs,
Sir Patrick McNair-Wilson,
Ralph Vaughan Williams

အတိုေကာက္ (initials)

အခ်ိဳ႕ကေတာ့ သူတို႔ရဲ့ (First name , Middle name နဲ႔ Surname တို႔က ေရွ႕ဆံုး စာလံုး တစ္လံုးစီကို initial နဲ႔ ေရးတတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ Surname ကို အျပည့္ေပါင္းျပီး ေရွ႕က နာမည္ေတြကိုေတာ့ initial နဲ႔ ေရးတတ္ပါတယ္။ initial ေတြကို ဒီအတိုင္း အစဥ္လိုက္ ေရးသလို တစ္ခုစီရဲ့ ၾကားထဲမွာ dot အစက္ေလးေတြ ထည့္ျပီးလည္း ေရးနိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ - Elizabeth Margaret White ကို EMW သို႔မဟုတ္ E M White သို႔မဟုတ္ E.M.W သို႔မဟုတ္ E.M.White လို႔ ေရးနုိုင္ပါတယ္ေနာ္။

တစ္ေယာက္ေယာက္ကို နာမည္ဘယ္လို တတ္ေခၚရမလဲ?

တစ္စံုတစ္ေယာက္ကို ေခၚတဲ့အခါ First name နဲ႔ ေခၚရမွာလား၊ Surname နဲ႔ ေခၚရမွာလား ဇေဝဇဝါ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အကယ္လို႔ တစ္စံုတစ္ေယာက္က သင္နဲ႔ သိသူ ျဖစ္ပါက First name နဲ႔ ေခၚပါ။

ဥပမာ - John and I have discussed the situation.
Have you seen Sarah?

ကိုယ္နဲ႔ သိေတာ့သိတယ္ ဒါေပမဲ့ မရင္းနွီးဘူးဆိုရင္ First name ေရာ Surname ပါသံုးတာ သင့္ေတာ္ပါတယ္။

ဥပမာ - If Matthew Davies is not satisfactory, I shall try Sam Billings.

မိမိနဲ႔ တစ္ခါမွ မသိဘူးသူကို ေခၚတဲ့အခါ ယဥ္ေက်းတဲ့အေနနဲ႔ title (Mr, Ms,Mrs.) ကို ထည့္ေျပာပါ။ မိမိထက္ အသက္ၾကီးသူူကို ေခၚတဲ့အခါလည္း ေလးစားတဲ့အေနနဲ႔ title ထည့္ေခၚရပါတယ္။

ဥပမာ - Mr Nicholas can see you now.
We’d better not let Mrs Townsend know.

ဒါေပမဲ့ သတိျပဳရမွာကေတာ့ စကားေျပာတဲ့အခါ title နဲ႔ Full name ကို ထည့္ေျပာေလ့ မရွိပါဘူး။ အဲ့ဒါမ်ိဳးေတြက ေရဒီယို အသံလႊင့္ရာမွာ ႏွင့္ formal writing ေတြမွာသာ တစ္ခါတစ္ရံ သံုးၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခု မွတ္ထားရမွာက တစ္ေယာက္ေယာက္ရဲ့ နာမည္ initial နဲ႔ surname ကို အေရးအသားမွာဘဲ သံုးရမွာ ျဖစ္ျပီး စကားေျပာ conversation မွာ မသံုးရဘူးေနာ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ နာမည္ေက်ာ္ ပုဂိုလ္ေတြကို သူတို႔ရဲ့ First name ထက္ သူတို႔ရဲ့ initials ေတြနဲ႔ လူသိ ပုိမ်ားၾကပါတယ္။

ဥပမာ- T.S Elliot တို႔ J.G Ballard တို႔ လိုမ်ိဳးေပါ့။

တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ နာမည္ေက်ာ္ စာေရးဆရာမ်ား၊ သီခ်င္းေရးဆရာမ်ား ၊ အနုပညာရွင္မ်ားကို သူတို႔ရဲ့ Surname နဲ႔ လူသိမ်ား ၾကပါတယ္။

ဥပမာ - Shakespeare, Beethoven

Britain မွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားထက္ အမ်ိဳးသားမ်ားကို Surname နဲ႔ ေခၚတာ ပိုမ်ားပါတယ္။


မိသားစုဝင္မ်ား

လင္မယား (သို႔မဟုတ္) မိသားစုဝင္မ်ားအားလံုးကို ျခံဳျပီး ေခၚဆိုတဲ့အခါ မ်ိဳးရိုးနာမည္ အေရွ႕မွာ ‘the’ ထည့္ျပီး plural form နဲ႔ ေခၚေလ့ရွိပါတယ္။

ဥပမာ - Mr and Mrs Smith ကို the Smiths လို႔ ေခၚနိုင္သလို Mr Hutchinson ရဲ့ မိသားစုဝင္ေတြကိုလည္း the Hutchinsons လို႔ ေခၚနိုင္ပါတယ္။


နာမည္အေရွ႕မွာ determiners ေတြ ထည့္သံုးျခင္း

အခ်ိဳ႕ေသာ အေျခအေနေတြမွာ လူနာမည္အေရွ႕မွာ determiners (a, the, another) ေတြထည့္ျပီး သံုးၾကပါတယ္။ ဘယ္လို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ အဲ့ဒီလို သံုးရသလဲဆိုရင္..

Business situation မွာသင္နဲ႔ (တစ္ခါမွ) လံုးဝ မသိဘူးသူ တစ္ေယာက္ကို ညြန္းမယ္ဆိုရင္ သူ႔နာမည္အေရွ႕မွာ ‘a’ ထည့္ျပီး ေျပာရတယ္။

ဥပမာ - You don’t know a Mr. Bronson. Do you?
Just over two years ago, a Mr Peter Walker agreed to buy a house from a Mrs. Dorothy Boyle.

တစ္စံုတစ္ေယာက္လိုမ်ိဳး ျဖစ္ခ်င္တာကို ေျပာခ်င္ရင္ ‘another’ ကို နာမည္ေရွ႕မွာ ထည့္ေျပာတယ္။

ဥပမာ - He dreamed of becoming another Kyaw Hein.
What we need is another Aung San Suu Kyi.

နာမည္ေက်ာ္ ပုဂၢဳိလ္ တစ္ေယာက္ေယာက္ အေၾကာင္းကို ေျပာေနေၾကာင္း check လုပ္တာတို႔၊ အံ့ၾသေၾကာင္း ေျပာျပတာတို႔ express လုပ္ရင္ နာမည္အေရွ႕မွာ ‘the’ ထည့္ေျပာတယ္။ (သီ ဟု အသံထြက္ရန္)

ဥပမာ - You actually shook hands with the Aung San Suu Kyi? (showing surprise)
Titles (Mr,Ms,Miss,Mrs)

တစ္စံုတစ္ေယာက္ရဲ့ Surname ေရွ႕မွာ သုိ႔မဟုတ္ သူ႕ရဲ့ First name နဲ႔ Surname တြဲရက္ေရွ႕မွာ title ကို ထည့္ေခၚလို႔ ရပါတယ္။ ဥပမာ- Mr Smith သို႔မဟုတ္ Mr John Smith
Common အျဖစ္ဆံုး title ေတြကေတာ့ အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ Mr ျဖစ္ျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္မူ အိမ္ေထာင္ရွင္မဆိုရင္ Mrs ျဖစ္ျပီး အိမ္ေထာင္မရွ္ိသူအတြက္ Ms ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ေထာင္ရွိေသာ္လည္း မိမိရဲ့ ေယာက်ၤားနာမည္ကို မိမိနာမည္မွာ ထည့္မသံုးထားေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား တစ္ခါတစ္ရံ Miss ကို သံုးၾကပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ငယ္ရြယ္ေသာ အိမ္ေထာင္ရွင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကေတာ့ Mrs အစား Ms သို႔မဟုတ္ Miss ကို ပိုသေဘာက်တတ္ပါတယ္ ။


ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားရဲ့ Title မ်ား

Modern English မွာ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားအတြက္ နာမည္အေရွ႕မွာ ထည့္သံုးတဲ့ Title ေတြကေတာ့ Uncle, Aunt, Great Uncle နဲ႔ Great Aunt တို႔ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တာေတြကိုေတာ့ လံုးဝ မသံုးရဘူးေနာ္။
ဥပမာ - Uncle John, Aunt Clera စသည္ ျဖင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပီးေတာ့လည္း သူတို႔ရဲ့ First name အေရွ႕မွာဘဲ ထည့္သံုးရတယ္။ Last name အေရွ႕မွာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ ျပီးေတာ့ နာမည္အေရွ႕မွာ Father, Brother, Mother, Sister ေတြကို ခရစ္ယာန္ဘုန္းၾကီးနဲ႔ သီလရင္ေတြကို ေခၚရာမွာဘဲ သံုးရျပီး မိမိရဲ့ မိသားစုဝင္ နာမည္ေတြမွာ ထည့္မေခၚရဘူးေနာ္။


Collins COBUILD English Usage မွ မွီျငမ္းေရးသားထားပါသည္။
Posted by Soe Soe Win on January 13, 2015 at 12:13


Comments

Popular posts from this blog

မြစေတီနှင့် ရာဇကုမာရ် ကျောက်စာ

မင်္ဂလာပါ

ပုဂံၿမိဳ႕ေတာ္