လူတွေကို စိတ်အနှောက်အယှက် မဖြစ်စေဘဲ ဝေဖန်နည်း

လူေတြကိုစိတ္အေႏွာက္အယွက္မျဖစ္ေစဘဲ ေ၀ဖန္ပံုေ၀ဖန္နည္း

• Posted by Betty on August 27, 2015

ကၽြႏု္တို႔သည္ ဘ၀တြင္ တျခားသူမ်ား၏ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကိုမၾကာခဏ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုရန္ လိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲထိုသို႔ေျပာဆိုျခင္းသည္ ေၾကာက္စရာေကာင္းေသာ လုပ္ငန္းတာ၀န္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္သူကမွ သူတို႔မွားတယ္ (သို႔) ျပဳျပင္ရန္လိုတယ္လို႔ အေျပာမခံခ်င္ၾကပါဘူး။ သို႔ေသာ္ လူေတြက ေ၀ဖန္ခံရျခင္းကို မႀကိဳက္႐ံုဘဲႏွင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္ ေ၀ဖန္ျခင္းကိုမျပဳလုပ္ဘဲေရွာင္ရွား၍ မရႏိုင္ပါ။ လူေတြကိုအမွားေတြဆက္ၿပီး ျပဳလုပ္ေစပါက ကၽြႏု္ပ္တို႔သည္ သူတို႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အေပၚ မေက်မနပ္ရွိၿပီးအတြင္းစိတ္ထဲကေနသူတို႔ကိုအထင္အျမင္ေသးေန႐ံုပဲရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ ထိုသို႔ ျဖစ္ျခင္းသည္ ေကာင္းေသာအေျခအေနမဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္ လူေတြကို ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ ရာသက္ပန္ ရန္သူမျဖစ္ေစဘဲပါးနပ္စြာ ေ၀ဖန္ေျပာဆို၍ ရႏိုင္ပါတယ္။

တျခားသူမ်ားကိုလိမၼာပါးနပ္စြာျဖင့္ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုႏိုင္ေသာ နည္းလမ္းအခ်ိဳ႕ကို

ဤေဆာင္းပါးမွာ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

၁။ "ကၽြႏု္ပ္ကိုယ္တိုင္လဲဒီလိုအမွားမ်ိဳးလုပ္ဖူးပါတယ္"

ထိုသို႔ေျပာဆိုျခင္းသည္ အၿမဲပဲအေျခအေနကိုေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ မမွန္သည့္တိုင္ေအာင္ "ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္းဒီအမွားမ်ိဳးကိုလုပ္ဖူးပါတယ္" (I have made the same mistake myself…)၊ "ခင္ဗ်ားေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္ဆိုလွ်င္လည္းဒီအတိုင္းပဲလုပ္မိမွာပါ။ ဒါေပမဲ့…." (In your situation I would have done the same thing, but…) အစရွိေသာစကားမ်ားကိုေျပာျခင္းျဖင့္ သင့္ရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈကို ညင္သာေစပါတယ္။
အထက္စီးတဲ့ ေလသံမေပါက္သည့္အတြက္ ထိုကဲ့သို႔ေသာအေျပာအဆိုမ်ားကေအာင္ျမင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

၀န္ထမ္းအသစ္ကို ထိုသို႔ ေျပာျခင္းသည္ နမူနာေကာင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ၀န္ထမ္းသစ္ျဖစ္သည့္အတြက္ အနည္းငယ္စိတ္လႈပ္ရွားေနၿပီးအမွားမ်ားျပဳလုပ္မိမွာအေသအခ်ာပါ။ ကၽြႏု္ပ္တို႔ကထိုသူတို႔၏ အမွားမ်ားကိုတစ္ခ်ိန္လံုးေထာက္ျပေနပါကသူတို႔ကစိတ္မေကာင္းျဖစ္ၿပီးအလုပ္လုပ္ရန္ စိတ္ပါ၀င္စားမႈ ေလ်ာ့နည္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္ "အဲဒါကအမွားဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မွားလြယ္တဲ့အရာျဖစ္ပါတယ္" (that’s a mistake, but an easy one to make) လို႔ ေျပာေပးျခင္းကသူတို႔ကိုစိတ္မခ်မ္းမသာမျဖစ္ေစဘဲ ျပဳျပင္ေပးလိုက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၂။အသံေနအသံထား

စကားေျပာျခင္း၏ ၇၀% သည္ ေလသံႏွင့္ မ်က္ႏွာအမူအရာတို႔ေပၚ မူတည္ပါတယ္။ စကားလံုးအသံုးအႏႈန္းမ်ားကဒီေလာက္ အေရးမပါပါ။ တစ္စံုတစ္ေယာက္ အျပဳအမူ၏ အမွားကိုေထာက္ျပရန္ လိုေသာအခါ သင္၏ ေျပာဆိုပံုကိုဂ႐ုစိုက္ရန္လိုပါ တယ္။

ေထ့ေငါ့ပံု၊ ေဒါသထြက္ပံု၊ ရန္လိုပံု(သို႔) အထက္စီးပံုေပါက္ေသာေလသံကိုမသံုးမိရန္ ေရွာင္ရွားပါ။ တတ္ႏိုင္သမွ် ယဥ္ယဥ္ ေက်းေက်း၊ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးႏွင့္ သဘာ၀က်က်ေျပာပါ။ အမ်ားႀကီးသိသာပါတယ္။ ထိုသူသည္ ေဒါသျဖစ္ထိုက္သူ၊ ေထ့ေငါ့မႈကိုခံထိုက္သူလို႔ သင္ထင္ေနသည့္တိုင္ေအာင္ ထိုသို႔ေျပာဆိုျခင္းကသင့္ရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈကို အက်ိဳးရွိေစမွာမဟုတ္ပါ။ ထိုသို႔ သင္ေျပာဆိုပါကထိုသူေတြကဆန္႔က်င္ေသာစိတ္ျဖင့္ တံု႔ျပန္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကိုစဥ္းစဥ္းစားစားနဲ႔ ေ၀ဖန္ပါက သူတို႔ကသင္ ေျပာလိုေသာအခ်က္ကိုနားလည္ေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၃။ ၿပံဳးပါ

အကယ္၍ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္တစ္ေယာက္ေယာက္က ကၽြႏု္ပ္တို႔ကိုစိတ္မခ်မ္းမသာျဖစ္ေစမည့္ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုခုကို ျပဳလုပ္ပါက ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ အႏႈတ္သေဘာေဆာင္သည့္ စိတ္ခံစားခ်က္မ်ားကိုမေဖာ္ျပဘဲႏွင့္ ေ၀ဖန္ရန္ ခက္ခဲပါတယ္။ ထိုသို႔ ေသာအခါမ်ိဳးတြင္ ၿပံဳးလိုက္ပါကတင္းမာေနေသာအေျခအေနကိုမသိလိုက္ဘဲႏွင့္ ေလ်ာ့ပါးသြားေစပါတယ္။ ၿပံဳးေသာအခါ စိတ္ကိုေျပေလ်ာ့ေစၿပီးအျပဳသေဘာေဆာင္ေသာတံု႔ျပန္မႈမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။

၄။ အေရးႀကီးေသာအရာမ်ားကိုသာ ေ၀ဖန္ပါ

အေရးမပါေသာအမွားအယြင္းတိုင္းကိုေထာက္ျပၿပီးေနရာတကာပါသူကိုဘယ္သူမွ မႏွစ္သက္ပါ။ ေသးငယ္တဲ့ အမွားတိုင္းကိုလိုက္ၿပီး ေ၀ဖန္ေနလွ်င္ တကယ္တမ္းႀကီးမားတဲ့ အမွားအယြင္းျဖစ္ေသာအခါ ထိုသူမ်ားအေနျဖင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ရဲ႕ ေ၀ဖန္တတ္ ေသာ သဘာ၀ကို ေရွာင္လႊဲတတ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ် သည္းခံပါ။ အကယ္၍ တစ္စံုတစ္ေယာက္ကသင့္လိုပဲစေတပလာခ်ဳပ္စက္ (stapler)ကိုေနရာအတိအက် ျပန္မထားျခင္းသည္ ႀကီးမားေသာပင္ကိုယ္အားနည္းခ်က္မဟုတ္ဆိုတာကိုသတိျပဳရပါမည္။ ခ်ဳပ္စက္ေခတၱေနရာလဲြရွိေနျခင္းကိုသည္းခံရတာကပိုလြယ္ကူပါလိမ့္မည္။

၅။ေ၀ဖန္မႈကို ဖံုးကြယ္ထားပါ

ကၽြႏု္ပ္တို႔သည္ လိမၼာပါးနပ္ပါကလူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ လုပ္ေဆာင္ပံုကိုတကယ္ မေ၀ဖန္လိုက္ရဘဲႏွင့္ ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္တစ္ေယာက္ေယာက္ကအမွားတစ္ခုကိုဆက္လုပ္ေနပါကေဆာင္ရြက္ရမည့္ နည္းလမ္းအမွန္ကိုအႀကံျပဳၾကည့္လိုက္ပါ။ လုပ္ေဆာင္ရမည့္နည္းလမ္းအမွန္ေတြကိုအႀကံျပဳျခင္းက ေ၀ဖန္မႈကို သြယ္၀ိုက္ၿပီးေျပာဆို ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္းထိုသူကအမွန္ကိုလုပ္ေဆာင္သြားျခင္းသည္သာအဓိကမဟုတ္ပါလား။

၆။ ခ်ီးမြမ္းၿပီးမွ ေ၀ဖန္ပါ

ေကာင္းေသာအရည္အခ်င္းလုံးဝမရွိေသာလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ဆိုတာမရွိပါဘူး (လို႔ေမွ်ာ္လင့္ရတာပဲေလ)။လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို ေ၀ဖန္ရေတာ့မယ္ဆိုလွ်င္ အရင္ဦးဆံုးသူတို႔ရဲ႕ ေကာင္းကြက္ေလးေတြကိုေထာက္ျပလိုက္ပါ။ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ျခင္းကသူတို႔ကို စိတ္ေကာင္း၀င္ေအာင္ ျပဳလုပ္တာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သင့္ရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈကို လက္ခံႏိုင္ေသာစိတ္အေျခအေနရွိေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔ရဲ႕ ခ်ီးမြမ္းမႈကစိတ္ရင္းအတိုင္းေတာ့ ရွိသင့္ပါတယ္။ ထိုသို႔မဟုတ္ပါက ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ ဟန္ေဆာင္ထားေသာေျမႇာက္ပင့္မႈကိုသူတို႔ကရိပ္စားမိသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၇။ (တကယ္မဟုတ္သည့္တိုင္)အမွန္ကိုေဆာင္ရြက္ေသာေၾကာင့္ ခ်ီးူက်ဴးေပးပါ

ဒီနည္းကေတာ့ နည္းနည္း ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္ႏိုင္ေပမဲ့ စမ္းလုပ္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကပံုစံေတြ ျဖည့္တဲ့ ေနရာမွာအလြန္ဆိုးရြားတယ္လို႔ ယူဆၾကပါစို႔။ ထိုသူသည္ သူ႕လုပ္ငန္းမွာဘယ္လိုေတာ္ေၾကာင္းကိုသင့္အထက္လူႀကီးကိုမျဖစ္မေနတင္ျပလိုက္ပါ။ ထိုသူက ျပန္ၾကားတဲ့အခါ ရွက္လြန္းလို႔ သူ႕အလုပ္ကို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ ေဆာင္ရြက္လာႏိုင္မွာရရွိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအႀကံကို ကၽြႏု္ပ္ရရွိတာကေတာ့ ယူေကမွာ ျပသခဲ့တဲ့ ဇာတ္လမ္းတြဲတစ္ခုျဖစ္တဲ့ "Yes Minister" ဇာတ္လမ္းမွ ဇာတ္၀င္ခန္းတစ္ခန္းကို ၾကည့္ရာမွ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရဌာန၀န္ထမ္းမ်ားက ၀န္ႀကီးေတြရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးရန္ ျငင္းဆိုၾကပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၀န္ႀကီးက ႐ုပ္ျမင္သံၾကားဌာနကိုသြားၿပီး "အစိုးရဌာန ၀န္ထမ္းမ်ားက ဒီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကိုအျမန္ဆံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးေနတဲ့အတြက္ အလြန္ေကာင္းတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္ေနပါတယ္လို႔" ရက္ရက္ေရာေရာခ်ီးမြမ္းေပးလိုက္ပါတယ္။ ၀န္ႀကီးေျပာတဲ့ စကားကမုသားျဖစ္ေသာ္လည္း TV ကေနတစ္ဆင့္ သူတို႔ကိုခ်ီးမြမ္းလိုက္တဲ့ အတြက္ အစိုးရဌာနက ၀န္ထမ္းေတြက ၀န္ႀကီးရဲ႕ ခ်ီးက်ဴးမႈႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြကိုအေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးလိုက္ရပါတယ္။အလြန္မ်က္ႏွာေျပာင္ေသာသူမ်ားနဲ႕ေတာ့ ဒီနည္းကအလုပ္ျဖစ္မွာမဟုတ္ပါဘူး။

ေအာက္မွာေတာ့ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ေ၀ဖန္မႈျပဳရန္စကားအသုံးအႏႈန္းတစ္ခ်ိဳ႕ကိုနမူနာအျဖစ္ေပးထားပါတယ္။ ဆီေလွ်ာ္သလိုေျပာင္းလဲျပဳျပင္သုံးရန္ ျဖစ္ပါတယ္။

Praise:  This team works very well together.

Constructive criticism:  I’ve noticed that the team has some problems communicating.

ခ်ီးက်ဴးျခင္း ။ဒီအဖြဲ႕ကအတူတူစုေပါင္းၿပီးေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာေကာင္းေကာင္းလုပ္ႏုိင္ၾကတာပဲ။

အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာေ၀ဖန္မႈ ။အဖြဲ႕ထဲမွာဆက္ဆံေရးျပႆနာအခ်ဳိ႕ရွိေနတာကို ကၽြန္ေတာ္သတိထားမိတယ္။

Praise: The performance of the database is excellent.
Constructive criticism: The database performance needs to be improved so that…

ခ်ီးက်ဴးျခင္း ။ database တင္ဆက္မႈကအရမ္းကုိေကာင္းတာပဲ။

အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာေ၀ဖန္မႈ ။ database တင္ဆက္မႈက .....ရန္အတြက္မြမ္းမံဖုိ႔ေတာ့လုိတယ္။

Praise: That sounds like a good idea.
Constructive criticism: I’m not sure that idea would work because…

ခ်ီးက်ဴးျခင္း ။အဲဒီအႀကံဥာဏ္ကေကာင္းသားပဲ။

အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာေ၀ဖန္မႈ ။အဲဒီအႀကံဥာဏ္ကအလုပ္ျဖစ္ပါ့မလားဆုိတာသိပ္မေသခ်ာဘူး။ အေၾကာင္းကေတာ့..

Praise: I love this application.
Constructive criticism: I can see some difficulties with this application, it could be improved.

ခ်ီးက်ဴးျခင္း ။ဒီေလွ်ာက္လႊာကို ကၽြန္ေတာ္ သေဘာက်တယ္။

အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာေ၀ဖန္မႈ ။ဒီေလွ်ာက္လႊာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခက္အခဲတခ်ိဳ႕ကို ကၽြန္ေတာ္ ေတြ႕ေနရတယ္။ ပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္လို႔ရႏိုင္ေသးတယ္။

Praise: You are very well-trained in ABAP.

Constructive criticism: How about getting some training in ABAP?

ခ်ီးက်ဴးျခင္း ။ခင္ဗ်ားက ABAP နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေကာင္းေကာင္းေလ့က်င့္ထားတာပဲ။

အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာေ၀ဖန္မႈ ။ ABAP နဲ႔ပတ္သက္လို႔ သင္တန္းတက္ရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုသေဘာရလဲ?

Praise: The project was a great success.

Constructive criticism: What do you think is the reason we had problems with this project? 

ခ်ီးက်ဴးျခင္း ။စီမံကိန္းကေတာ္ေတာ္ႀကီးကိုေအာင္ျမင္ခဲ့တာပဲ။

အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာေ၀ဖန္မႈ ။ဒီစီမံကိန္းမွာ ျပႆနာေတြရွိခဲ့တာဘာေၾကာင့္လို႔ ခင္ဗ်ားထင္သလဲ။

အေပၚမွာေဖာ္ျပထားတဲ့နည္းလမ္းေတြကိုသင္သုံးဖူးပါသလား။ လူေတြကိုစိတ္အေႏွာက္အယွက္မျဖစ္ေစဘဲ ေ၀ဖန္တဲ့အျခားနည္းလမ္းေတြကို သိပါလား။ သိရင္ေအာက္မွာမွတ္ခ်က္ေရးျပီးအျခားအသင္းဝင္ေတြကို မွ်ေဝေပးခဲ့ပါအံုး။

Lifehack.org မွ TejvanPettinger ၏ How to Criticise People without Causing Offence ႏွင့္ targettraining.eu မွ Beth Hampel ၏ Giving Constructive Criticism: Phrases and Tips တို႕ကိုကိုးကားဘာသာျပန္ထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

မူရင္းေဆာင္းပါးကိုေအာက္ပါ link မ်ားတြင္ ဖတ္႐ႈႏိုင္ပါတယ္။

• How to Criticise People without Causing Offence
• Giving Constructive Criticism: Phrases and Tips